Wczoraj, 28 maja, rada miasta udzieliła prezydentowi Piotrowi Kuczerze absolutorium za wykonanie gminnego budżetu w 2019 roku. Spośród 25 obecnych na sesji rajców, 14 głosowało za uchwałą, 11 było przeciw.
Wykonanie budżetu zostało przedstawione rybnickim radnym w formie multimedialnej prezentacji, którą można zobaczyć na stronie internetowej: www.rybnik.eu/fileadmin/user_files/aktualnosci/2020/2020_05/Absolutorium_za_2019.pdf
Raport o stanie miasta tutaj: bip.um.rybnik.eu/docs/um/2020/05/20/file_14138031.pdf
Opinia Bloku Samorządowego Rybnik (obszerne fragmenty)
„Rok bieżący 2020, w którym przychodzi nam zaopiniować wykonanie budżetu minionego roku jest szczególnym rokiem. Jeszcze 3 miesiące temu nikomu nie przyszło na myśl, że będziemy musieli się zmierzyć z największym kryzysem ekonomicznym i humanitarnym - skutkiem wywołanej pandemii koronawirusa (...).
Nie sposób o tym nie wspomnieć. Zbliżający się kryzys nie ominie również naszego miasta i nas mieszkańców. Na to nakłada się drugi kryzys - tsunami wywołane walką o fotel prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na kolejną kadencję w przesuniętych wyborach prezydenckich. Blok Samorządowy Rybnik jest ugrupowaniem samorządowym dystansującym się od przenoszenia tej walki politycznej na grunt samorządowy i niestety, z przykrością to stwierdzamy, na aktywność polityczną Prezydenta Miasta.
Plan budżet miasta Rybnika 2019, którego autorem jest prezydent Piotr Kuczera był budżetem ambitnym jednak diametralnie odmiennym od wykonania, co widoczne jest szczególnie w wymiarze rzeczowym. Trudno oprzeć się wrażeniu, że mieliśmy do czynienia z metamorfozą budżetu, przyjętego przez prezydenta optymistę i marzyciela a w końcu 2019 roku zdającego relację z wykonania przez – odnosimy wrażenie - Prezydenta pokonanego pesymisty. (...)
Cechą charakterystyczną zrealizowanego budżetu są wykreślenia planowanych zadań z perspektywą ich wprowadzenia w następnym, czyli w 2020 roku i kolejnych latach. Na sesji 26 września 2019 roku Prezydent zmniejszył planowane wydatki budżetu ogółem per saldo o 39,3 mln zł a wydatki majątkowe per saldo o 41,4 mln zł, rezygnując z wykonania ok. 60 zadań na kwotę 26,3 mln zł. (...)
Zapowiadany w planie festiwal wydatków zakończył się ogromnym obcięciem ich i niewykonaniem mimo dostępności wolnych środków pociągniętego kredytu. W wyniku takiego działania Prezydenta deficyt budżetowy wyniósł prawie 88 mln zł ((-) 87.990.117,62 zł).
Niewykonane wydatki 2019 roku przywrócone zostały w lutym bieżącego roku do realizacji na kwotę ok. 12 mln zł. Potwierdziło się nasze stanowisko z 2018 roku, kiedy przy uchwalaniu budżetu byliśmy prawie zgodni w ocenie (jeden członek klubu BSR wstrzymał się od głosu), że urzędujący Prezydent nie wyegzekwuje realizacji zamierzonych zadań, dodam - bez pełnego oddania się sprawie Rybnika i jego mieszkańców a poświęcając cenny czas na realizację własnych politycznych celów.
I tak, w dziedzinie transportu zbiorowego zauważamy rekordowo niski stopień pokrycia kosztów jego funkcjonowania przez wpływy z biletów - 11,6 mln zł co stanowi zaledwie 30% wydatków. Szeroko konsultowany projekt optymalizacji tras, przystanków autobusowych i rozkładów jazdy i obniżki cen biletów stał się jednym z najbardziej krytycznie ocenianym projektem, z którego Prezydent musiał zrezygnować po fali krytyki. W efekcie liczba pasażerów korzystających z komunikacji nie wzrosła. Buńczuczny optymizm zamienił się w pesymistyczną porażkę tego projektu. Para poszła w gwizdek pieniądze w błoto, jedynie zadowoleni są opłacani specjaliści – eksperci z dziedziny transportu. Jak na największe miasto regionu skromnie wyglądają w sprawozdaniu efekty działań Prezydenta w sferze dofinansowania modernizacji dróg z Funduszu Dróg Samorządowych - otrzymaliśmy zaledwie dofinansowanie do remontu drogi Giedroycia w kwocie 1,3 mln zł. (...) Od aktywności i relacji Prezydenta na linii samorząd, marszałek województwa, wojewoda, ministerstwa i spółki paliwowo-energetyczne Skarbu Państwa zależy bardzo wiele. W trakcie omawiania w komisjach branżowych najczęściej pojawiały się jednak stwierdzenia o słabej współpracy z tymi instytucjami. To niedobrze, mając w pamięci, czasy bardzo dobrej współpracy z różnymi rządowymi agendami wtedy gdy Blok Samorządowy Rybnik, pod kierownictwem Adama Fudalego służył Rybnikowi i jego mieszkańcom. Trzeba panie Prezydencie budować przyjazny klimat współpracy ze wszystkimi niezależnie od opcji politycznej jeszcze raz powtórzę z pożytkiem dla Rybnika i jego mieszkańców. Nie można nie wspomnieć o zakończonej rzeczowej realizacji pierwszego etapu drogi Adama Fudalego – Racibórz – Pszczyna na odcinku ul.Wodzisławska – Rowień w Żorach wraz z odcinkiem drogi, którego łączny koszt wykonania wyniósł 407 154 823 zł o 48,5 mln wyższy niż cena ustalona w wyniku przetargu. Ostateczny termin rozliczenia finansowego tego przedsięwzięcia z Urzędem Marszałkowskim mija z końcem czerwca bieżącego roku. Ojcami tego sukcesu byli wspaniali samorządowcy, którzy odeszli do wieczności Romuald Niewielt i prezydent Fudali oraz obecnie urzędujący wiceprezydent Janusz Koper – bez nich tej drogi by nie było. Wyrazy podziękowania kierujemy również w stronę Prezydenta Piotra Kuczery, który dopiął finansowanie – szczególnie po stronie środków zewnętrznych pochodzących z linii kredytowej Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Ten korzystny obraz zakłóca jeden przykry i niezbity fakt, przysłowiowa łyżka dziegciu w beczce miodu. Niestety „zasługą” Prezydenta Kuczery jest wstrzymanie utworzenia strefy przemysłowej w Kłokociniu i Gotartowicach na początku swojej pierwszej kadencji. Utworzenie strefy przemysłowej było warunkiem koniecznym, warunkiem sine qua non, który musiał być spełniony, aby decydować się i realizować największą inwestycję drogową w naszym mieście. Od ponad 6 lat projekty strefy przemysłowej leżą zamrożone u Prezydenta Kuczery. Jest to niebywała nieroztropność i niegospodarność i brak wyobraźni. Dlatego z ust niektórych spostrzegawczych mieszkańców Rybnika usłyszałem stwierdzenie, że jest to droga leśna relacji Niedobczyce via Chwałowice do Żor. Warunek rozpoczęcia budowy tej drogi jasno był postawiony Wojewodzie i Marszałkowi przez śp. Adama Fudalego – przekazanie terenów skarbu państwa w Kłokocinie do zasobów komunalnych Rybnika za symboliczną złotówkę na tereny przemysłowe za cenę wysiłku inwestycyjnego dwóch pokoleń Rybniczan, którzy będą spłacać kredyty i wypełniać zobowiązania kredytodawców przez długie lata. Niestety droga ta nie stała się przedsięwzięciem biznesowym dla miasta, otwierającym wreszcie nowe tereny przemysłowe, o czym zadecydował urzędujący Prezydent Kuczera. Wolał on zbudować betonowy piętrowy, świecący pustakami parking na Halera i zrealizować jeszcze kilka innych mniej potrzebnych inwestycji zamiast oddać w ręce przedsiębiorców 70 ha z infrastrukturą. Niewybaczalny błąd. W ocenie wielu mieszkańców brak wyobraźni biznesowej, brak wytrwałości i odwagi w podejmowaniu trudnych negocjacji zaważyły o tym że droga ta to jedynie piękny wygodny trakt samochodowy. Nie zgadzaliśmy się i nie zgadzamy z anty biznesową polityką prezydenta Piotra Kuczery. Był to główny powód odejścia BSRu z koalicji popierającej Kuczerę w poprzedniej kadencji. Teraz możemy jedynie stwierdzić z przykrością, że mieliśmy rację. Gratulacje i podziękowania kierujemy dla wykonawcy i właściciela – polskiej, prywatnej firmy, która tę drogę wybudowała. Obecnie oczekujemy jeszcze na wyjaśnienia związane z rozliczeniami finansowo-rzeczowymi tej inwestycji. Są w działalności Prezydenta i koalicji rządzącej w 2019 roku rzeczy dobre, które Blok Samorządowy Rybnik popiera. Nie zobaczymy ich w sprawozdaniu wykonania budżetu w liczbach a nawet w części opisowej ale mają znaczenie fundamentalne dla nas i dla przyszłych pokoleń rybniczan. Jest to uchwała nr 125/XI/2019 z dnia 23 maja w sprawie wyrażenia negatywnego stanowiska wobec przedsięwzięcia polegającego na udostępnianiu i wydobywaniu węgla kamiennego ze złoża "Paruszowiec". Tym większy szacunek dla Pana Prezydenta Kuczery, który wycofał się z wcześniejszych swoich deklaracji z 2015r. i składanych jeszcze wcześniej przez śp. Prezydenta Adama Fudalego w 2012 o współpracy ze Spółką BAPRO w kierunku realizacji przedsięwzięcia budowy kopalni Paruszowiec. Jeszcze parę słów dotyczących źródeł finansowania. W 2019 roku została zaciągnięta kolejna transza kredytu EBI w kwocie 83 mln zł. Drugim dużym źródłem finansowania były wolne środki z 2018 roku ponad 88,5 mln zł, określane jako nadwyżka środków pieniężnych na rachunku bieżącym, wynikająca z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych (czyli de fakto środki kredytowe) oraz pożyczka z NFOŚiGW w kwocie ponad 1,4 mln zł. Zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów wynoszą w końcu 2019 - 247 174 360 zł skumulowany niedobór środków wzrósł w stosunku do 2018 ponad 2 krotnie i wynosi -163 125 999 – w efekcie nadwyżka środków pieniężnych jako różnica powyższych zobowiązań i skumulowanego długu na koniec roku wynosiła 84 047 969,70 zł. Co z tego wynika – środki te mogły finansować w 2019 roku wiele zadań. Pieniędzy w 2019 roku nie brakowało a mimo to tak wielu zadań nie wykonano.
Mówiąc o finansowaniu chciałbym zwrócić uwagę jeszcze na jeden fakt. Z powyższych rozważań jasno wynika, że jednym z podstawowych źródeł finansowania deficytu w budżecie Rybnika jest kredyt udzielony na okres 25 lat przez EBI. W 2019 roku Prezydent zwrócił się do EBI o podwyższenie udzielonej linii kredytowej w wysokości 267 mln zł. W 2019 roku Prezydent uzasadniał wniosek kontynuowanym programem inwestycyjnym i koniecznością pokrycia deficytu. Europejski Bank Inwestycyjny rozpatrzył pozytywnie wniosek Prezydenta podwyższając limit do 320,4 mln zł utrzymując okres wykorzystania linii do końca 2020 roku. Kredyt będzie spłacany przez 25 lat od 2021 roku.
Kredyt z EBI jest obecnie głównym i najtańszym źródłem finansowania zadań inwestycyjnych i tu chwała Panu Prezydentowi, że na tym polu ma bardzo dobre relacje z kredytodawcą. Rzecz jednak w tym jakie zadania są finansowane z tego kredytu. Tu niestety zachwytu nie ma. Spośród 132 zadań możemy znaleźć absurdalne „perełki” (…)
Przykładowo są np.: zakup mebli, urządzeń miejskich, urządzanie placów zabaw, siłownie terenowe, modernizacje instalacji elektrycznej i teletechnicznej, monitoring, zadaszenia, kontenerowe zaplecza itd. (przyp. autora - odsyłam do zestawienie 132 zadań w odpowiedziach na zapytania na bip: https://bip.um.rybnik.eu/Default.aspx?Page=352&Id=50016).
Zadam pytanie, na które nie oczekuję odpowiedzi: czy komukolwiek z uczestników i obserwatorów tej sesji, gości internetowych przyszłoby na myśl aby np. zakupić nowy samochód z kredytu, który będzie spłacany przez 25 lat? Odpowiem za wszystkich – na pewno nie, owszem TAK ale z kredytu ze spłatą przez 5 lat. (...) Nie można kupować „drobiazgów, o krótkiej żywotności czyli szybkiej amortyzacji z kredytu spłacanego przez 25 lat?. Na takie gospodarowanie środkami publicznymi mieszkańców Rybnika Blok Samorządowy Rybnik nie wyraża zgody. (…)
Trzeba gospodarować zasobami finansowymi rozsądnie i rozumnie. Bieżące potrzeby, mniej kosztowne inwestycje, o krótkiej żywotności, musimy finansować z posiadanej nadwyżki operacyjnej a finansowanie dużych zadań inwestycyjnych można realizować z długoterminowego kredytu, uwzględniając przy tym możliwość uzyskania bezzwrotnych środków pomocowych z budżetu Państwa lub Unii Europejskiej. Takiego myślenia i postępowania oczekujemy od Prezydenta. Realizacja szeregu inwestycji kubaturowych zagraża stabilności finansów miasta, bo nikt kompetentnie nie mówi, na jakim poziomie będą koszty eksploatacji i utrzymania tych obiektów. (...)
W dziedzinie zatrudnienia i płac w n/mieście prowadzona przez Prezydenta polityka zwiększania zatrudnienia i ograniczania podwyżek dla pracowników skutkuje niezadowoleniem pracowników i pozbawieniem ich perspektyw na poprawę sytuacji materialnej (wzrost płac ogólnie w urzędzie nie nadąża za wzrostem średniej krajowej). A zatrudnienie w samym urzędzie wzrasta o 10 etatów do 455,5.
Etaty OGÓŁEM 2019 2018 2017 2014 plan: 5 752,70 5 661,00 5 516,73 5 198,31 wykonanie: 5 695,58 5 621,24 5 488,11 5 156,31 nauczyciele plan: 2 670,83 2 637,53 2 567,95 2 394,37 nauczyciele wykonanie: 2 670,83 2 637,53 2 567,95 2 394,37 pozost. Prac. Plan: 3 081,87 3 023,47 2 968,03 2 803,94 pozost. Prac. Wyk: 3 024,75 2 983,71 2 920,16 2 761,94 Instytucje kultury pl: 201,75 202,98 178,00 193,00 Instytucje kultury wyk: 199,40 200,44 198,25 188,46 * Wynagrodzenia + składki 331.745.584,56 306.703.007,13 291.693.199,13 255.452.506,49 Przeciętne wynagrodzenie wynagrodzenia+składki W gospodarce narodowej 2014 – 3783,46 255.452.506,49 2017 – 4271,52 291.693.199,13 2018 – 4585,03 306.703.007,13 2019 – 4918,17 (30%) 331.745.584,56 (30%)
Powyżej zamieszczam tabele etatów, przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, tabelę funduszu wynagrodzeń ze składkami w Rybniku), które obrazują wzrost etatów w stosunku do 2014 roku o 540, w tym poza nauczycielskich o 263. Rocznie kosztuje to budżet miasta około 33 mln zł. (32.540.508,00 zł). Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na przestrzeni 2014 do 2019 wykazuje wzrost o 30%. W Rybniku fundusz wynagrodzeń ze składkami na przestrzeni tych lat wzrósł dokładnie tyle samo – czyli też o 30 %. Z tym, że ten fundusz zawiera koszty wynagrodzeń ze składkami na 540 etatów, zwiększonych przez Pana Prezydenta na przestrzeni sprawowania urzędu. Zamiast podnosić płace Pan Prezydent zwiększa etaty i mocno spowalnia wzrost płac. Efekty tej złej polityki są wyraźnie zauważalne. (...) Panie Prezydencie w Straży Miejskiej nie radzi sobie Pan z tym problemem zatrudnieniowo-płacowym zupełnie. Pracownicy są przeciążeni pracą papierkową, biurokratyczną, eko-patrole stanowią margines efektywnego czasu ich pracy a powinno być odwrotnie. Eko-patrole powinny być najważniejszym zadaniem straży miejskiej. 20% rotacja pracowników, ogłoszonych 8 naborów w celu uzupełnienia wakatów. Na obecnie pracujących 49 aż 12 to nowi pracownicy, w ciągu roku zwolniło się 10 pracowników z powodów niskich uposażeń i nadal są wakaty. Alarmująca sytuacja jest w wydziale informatyki, zwolnił się jeden informatyk, są dwa wakaty i nie ma pomysłu co dalej. Pracownikom oferuje się zbyt niskie wynagrodzenie. Informatyzacja i cyfryzacja to kluczowe wyzwania, które jednak nie znalazły zrozumienia u Prezydenta i odzwierciedlenia w nakładach również inwestycyjnych w 2019 roku. Trzeba wprowadzać najnowocześniejsze rozwiązania, zatrudnić i zlecić najlepszym fachowcom przebudowę informatyczną i cyfrową we wszystkich jednostkach miasta. Przykre jest również, że nie ma zrozumienia i determinacji Prezydenta w zatrudnianiu w urzędzie osób niepełnosprawnych. W 2019 roku zwolniły się 2 osoby i nie ma nowego naboru. Przez to ponosimy dodatkowe koszty na PFRON. Obecnie zatrudniamy 5,58 etatu osób o różnym stopniu niepełnosprawności. Dziwić się należy, że miasto nie potrafi przeprowadzić odpowiedniej akcji promującej zatrudnienie osób niepełnosprawnych – mając ku temu odpowiednie środki i narzędzia w mediach, na bilbordach, przystankach autobusowych, w internecie, Gazecie Rybnickiej itd. W dziedzinie ochrony mieszkańców przed zabójczym zanieczyszczeniem powietrza też brakuje determinacji Pana Prezydenta. Prezydent mógł już w 2019 roku przygotować i przedstawić radzie miasta do zaakceptowania Gminny Program Niskoemisyjny i regulamin, aby już w 2020 roku realizować kolejne etapy programu – łącznie z przyjmowaniem i oceną wniosków mieszkańców. Program otwiera możliwości sfinansowania ze środków państwa i miasta oraz pomocowych nawet 100% nakładów na modernizację energetyczną budynków i źródeł ciepła dla osób o niskich dochodach na gospodarstwo.
Radni Klubu Samorządowego Rybnik, pilnie uczestnicząc we wszystkich zdalnych posiedzeniach komisji branżowych (za co kolegom bardzo dziękuję), przeanalizowali bardzo bogaty materiał dotyczący zrealizowanego budżetu miasta. Wielkie podziękowanie dla służb finansowych, Pana Skarbnika, Sekretarza, wiceprezydentów oraz dla naczelników i dyrektorów za przygotowanie obszernego materiału sprawozdawczego za 2019 rok. W opinii zwróciliśmy szczególną uwagę na problemy, których Prezydent Piotr Kuczera w 2019 roku nie rozwiązał. Rekomendujemy, aby pilnie zajął się nimi, ku pomyślnemu rozwojowi Rybnika i zadowoleniu jego mieszkańców. Podzielamy niepokój Prezydenta wyrażony w sprawozdaniu związany ze zwiększaniem kosztów utrzymania nowo budowanej infrastruktury, nie tylko chodzi o drogę Racibórz-Pszczyna ale głównie inwestycje kubaturowe.
Biorąc pod uwagę powyższe, po dokonanych klubowych konsultacjach, większością głosów 2:1, radni Bloku Samorządowego Rybnik negatywnie oceniają realizację planów ujętych w sprawozdaniu i nie udzielają Prezydentowi absolutorium z wykonania budżetu 2019 roku. Osobiście ja jako przewodniczący klubu stwierdzam, że nie wykorzystał Pan kredytu zaufania, którego udzieliłem Panu rok temu. (...)”
W imieniu Bloku Samorządowego Rybnik
Michał Chmieliński – przewodniczący klubu
Podpisy Radnych
Bloku Samorządowego Rybnik:
1/ Andrzej Wojaczek
2/ Michał Chmieliński – przewodniczący klubu BSR
Komentarze