Szanowny Panie, cieszy mnie, że obaj troszczymy się o to samo, o czysty oddech w Rybniku. Zwracam się jednak do Pana z prośbą by i Pan osobiście przyłączył się do tej walki w sposób, który jest tak najprostszy i najbardziej efektywny. Apeluję do Pana, żeby najpierw wymienił Pan swój własny, stary piec węglowy, takim działaniem realnie wpłynie Pan na poprawę powietrza. Jednocześnie taki gest spowoduje, że da Pan przykład swoim kopcącym sąsiadom, że można inaczej. Ja też zacząłem od siebie. W 2017 roku wymieniłem piec węglowy na piec gazowy, rok wcześniej poddałem mój dom termomodernizacji, moje rachunki są takie same jak za ogrzewanie węglem, a czasem niższe. Nie, nie wziąłem dotacji z żadnego programu wsparcia.
W sprawie walki o czyste powietrze nie zamierzam mamić mieszkańców mojego miasta półśrodkami i półprawdami o tym, że pozorowane działania zmienią sytuację w naszym mieście. Bo nie zmienią! Dlatego apeluję: zacznijmy od samych siebie!
Na poziomie zarządzania miastem, też chcemy dawać przykład, dlatego wdrażamy konkretne działania. Miasto Rybnik w swoich zasobach posiada ponad 176 budynków (takich jak: szkoły, przedszkola, domy kultury, obiekty sportowe oraz inne jednostki miejskie. Po zmianie źródeł w 2019 roku, tylko 14 budynków będzie ogrzewanych kotłami poniżej 5 klasy. W ciągu najbliższych trzech lat (2019, 2020 i 2021) ostatnie budynki na liście oczekujących zostaną dostosowane do ekologicznych wymogów.
Działania w podobnym zakresie prowadzi również miejska spółka Hossa, która spośród swoich nieruchomości ma jeszcze 40 % budynków wymagających dostosowania do ekologicznych wymogów. Aktualnie najważniejszym wyzwaniem dla miasta jest likwidacja złej jakości pieców w zasobach komunalnych miasta.
Zakład Gospodarki Mieszkaniowej posiada łącznie 413 budynków, w tym 218 jest ogrzewanych ekologicznie (w tym kotłami klasy 5), 195 budynków ogrzewanych jest źródłami nieekologicznymi.
Jestem prezydentem Rybnika już drugą kadencję i po prawie pięciu latach rozmów z rybniczanami na temat smogu mam dość radykalne wnioski w kwestii tego, co należy zrobić. Wiem, że to co powiem jest niepopularne, że to się wielu mieszkańcom nie spodoba. Jednak jeżeli mamy poważnie rozmawiać na temat powietrza, nie ma innego rozwiązania. Nie możemy sami siebie oszukiwać!
Dlatego nadal zamierzam walczyć o zmiany na poziomie prawa ogólnopolskiego, bo tylko twarde prawo może realnie zmienić sytuację w Polsce w sprawie czystego powietrza. Szanowny Panie, proszę nie wprowadzać mieszkańców w błąd pisząc, że są rozwiązania prawne, które samorząd mógł podjąć a nie podjął, bo to nieprawda!
A działania doraźne, które możemy podjąć to działania na poziomie naszych własnych kotłowni. Dlatego jeszcze raz apeluję zacznijmy od własnych kotłowni!
Problem niskiej emisji nie jest problemem nowym. Nowością od kilku lat jest publiczna dyskusja na ten temat. Kiedy na początku mojej poprzedniej kadencji (2015 rok) zdecydowałem się na kampanię billboardową z hasłem „Smog zabija” usłyszałem, że to bardzo złe mówić tak o tym wprost, że straszymy ludzi, że miasto nie może w ten sposób. Minęło kilka lat i dzisiaj słyszę: panie prezydencie nasze dzieci duszą się w smogu, niech pan coś zrobi, umieramy, trujemy się. Można więc powiedzieć, że w naszej świadomości w tym temacie coś się zmienia. Cały czas jednak oczekujemy, że to ktoś coś zrobi za nas. Chcemy być eko ale tylko wtedy, kiedy ktoś nam za to zapłaci. Ciekawe, że nie oczekujemy dopłaty do telewizora, lodówki, samochodu, wakacji. Walka ze smogiem jest kwestią priorytetów na naszych listach zakupów. Sami musimy sobie zadać pytanie, czy to jest dla mnie na tyle ważne, że coś zmienię w swoich przyzwyczajeniach dotyczących ogrzewania domu.
Na spotkaniu w urzędzie miasta starałem się wyjaśnić wiele z nurtujących Pana problemów, niestety Pan nie chce ich przyjąć. Ponieważ Pana propozycje działań ukazały się na łamach tygodnika „Nowiny” i mogły wprowadzić w błąd wielu mieszkańców, chciałbym krótko odnieść się do najważniejszych kwestii.
• Stan klęski żywiołowej – zaapelował Pan o wprowadzenie stanu klęski żywiołowej ze względu na jakość powietrza. Za wprowadzenie stanu klęski żywiołowej odpowiada minister spraw wewnętrznych, nie prezydent miasta. Ponadto zanieczyszczenie powietrza, niestety, nie mieści się w ramach definicji dotyczącej stanu klęski żywiołowej.
Zgodnie z art.3 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. 2017 poz. 1897) przez sformułowanie klęska żywiołowa rozumie się „katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem”, natomiast za awarię techniczną uznaje się „gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości”.
• Opracowanie kompleksowej strategii rozbudowy gazociągów i ciepłociągów oraz ich wdrażanie – sieć gazowa i ciepłownicza na terenie Rybnika należy do spółek Skarbu Państwa. Spółki te mają własny plan rozwoju i rozbudowy sieci, jako prezydent miasta nie mam wpływu na to jak są budowane, prowadzę rozmowy z ich przedstawicielami ale nie mam realnego wpływu na to, jak te sieci są rozbudowywane. Miasto stara się animować te działania, tzn. dzięki przyłączeniu szkoły czy innej miejskiej instytucji mieszkańcy dzielnicy mają szansę na przyłączenie.
Przykładem takiego działania jest choćby ostatnie spotkanie w dzielnicy Kamień, które cieszyło się olbrzymim zainteresowaniem mieszkańców.
https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/aktualnosci/aktualnosc/kolejny-krok-w-sprawie-gazyfikacji-dzielnic/
Tu przykład wcześniejszych spotkań i relacji na stronie urzędu miasta (materiał został też wysłany do mediów) https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/aktualnosci/aktualnosc/walka-ze-smogiem-spotkania-w-dzielnicach/
• Utworzenie Wydziału Ochrony Powietrza w UM – od 2015 roku w urzędzie miasta działa zespół zadaniowy do spraw niskiej emisji (w skład zespołu wchodzą pracownicy różnych wydziałów), aktualnie trwają prace dotyczące utworzenia osobnej komórki w urzędzie.
• Inwentaryzacja kotłów w gminie – nie ma prawa w Polsce, które zobowiązywałoby mieszkańców do informowania prezydenta o tym czym ogrzewają swoje domy. Na podstawie danych przedstawionych przez spółki będące właścicielami sieci ciepłowniczych, gazowych i energetycznych oraz na podstawie ilości budynków na terenie miasta można przyjąć, że kotły węglowe znajdują się jeszcze w około 18 tysiącach budynków jedno i wielorodzinnych.
Moim zdaniem częściowa inwentaryzacja na podstawie ankiet (statystycznie wraca około 20 – 30 % dystrybuowanych ankiet) nic nam nie da, wciąż nie będziemy mieli pełnej wiedzy na temat ilości kopciuchów na terenie miasta. W trakcie rozmów z Piotrem Woźnym rządowym pełnomocnikiem ds. smogu otrzymałem informację, że rząd przygotowuje rozwiązania ustawowe dotyczące obowiązkowej inwentaryzacji źródeł ciepła na terenie całej Polski.
• Straż miejska – o ilości przeprowadzonych kontroli straż informuje na bieżąco na swojej stronie internetowej. Po kontroli pozostawiają na piecu naklejkę informującą o tym, do kiedy trzeba wymienić stary piec. Strażnicy przy okazji kontroli palenisk mają kamerę termowizyjną, dzięki której instruują mieszkańców na temat energetyczności budynków. Posiadają również urządzenie do badania wilgotności drewna.
Informacje dotyczące działania straży miejskiej:
http://www.sm.rybnik.pl/aktualnosc/niska-emisja
• Utworzenie strony internetowej przez UM – na miejskiej stronie internetowej www.rybnik.eu w głównej zakładce pt. „Dla Mieszkańców” jest osobny dział: Walka ze smogiem.
https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/walka-ze-smogiem/
W dziale „walka ze smogiem” są różne informacje
https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/walka-ze-smogiem/aktualnosci/
• Sprawdzanie dostawców kotłów, węgla – urząd miasta nie może przeprowadzać tego rodzaju kontroli, to nie jest kwestia chęci czy niechęci, nie mamy takich prawnych możliwości
• Integracja wójtów, burmistrzów, prezydentów – Miasto Rybnik należy do trzech międzygminnych związków, które wspólnie formułują stanowiska, apele do rządu w sprawach dotyczących jakości powietrza, są to: Subregion Zachodni Województwa Śląskiego, Śląski Związek Gmin i Powiatów, Związek Miast Polskich.
• Program „Czyste Powietrze” – apeluje Pan o jak największe wykorzystane środków z tego programu. Przypominam, że jest to program dla indywidualnych mieszkańców i to od ich aktywnego udziału zależy ilość pozyskanych środków. By maksymalnie ułatwić mieszkańcom dotarcie do tych środków uruchomiliśmy punkt informacyjny dotyczący programu.
Szanowny Panie, uważam, że dla Rybnika nie ma nic ważniejszego od tego byśmy zawalczyli o nasze zdrowie i życie. Po tych latach rozmów z mieszkańcami wiem, że jedynym ratunkiem są zmiany na poziomie prawa. Nie jesteśmy w stanie przekonać siłą perswazji osób, które pod domem mają gaz by się do niego podłączyły. Mimo całej listy argumentów, ludzie nie chcą tego robić. Tylko regulacje prawne dotyczące obowiązku przyłączenia do sieci ciepłowniczej czy gazowej oraz obowiązek instalowania ekologicznych źródeł ciepła w nowych domach mogą realnie zmienić sytuację. Kolejnym rozwiązaniem byłaby kwestia wyższych norm dla jakości paliw a następnie kontroli punktów sprzedaży. O te i inne rozwiązania prawne apeluję u osób stanowiących prawo w naszym kraju, bez twardego prawa w tym względzie nie ruszymy dalej.
Nie pytajmy dziś, o to co Miasto może zrobić dla nas w kwestii czystego powietrza. Pytajmy o to, co każdy z nas może zrobić z naszymi kotłowniami, by oddychało nam się lepiej.
Piotr Kuczera
Prezydent Miasta Rybnika
Komentarze