Odsłonięcie pomnika / Dominik Gajda
Odsłonięcie pomnika / Dominik Gajda

Ireneusz Stajer
Posąg działacza niepodległościowego, zesłańca i etnografa, wybitnego badacza kultur etnicznych mieszkańców Sachalinu i Wyspy Hokkaido Bronisława Piłsudskiego (1866–1918) stoi od wczoraj przed Muzeum Miejskim w Żorach. Towarzyszy mu postać ajnuskiej kobiety.

Między nimi umieszczono fonograf, czyli jedno z pierwszych urządzeń służących do zapisu i odtwarzania dźwięku. Na przełomie XIX i XX wieku Bronisław nagrywał za jego pomocą na kauczukowo – woskowych wałkach mowę Ajnów. Część wałków przetrwała do dziś, dzięki czemu znamy pierwotny język rdzennych mieszkańców Wysp Japońskich.

Projekt kompozycji z Bronisławem Piłsudskim (bratem marszałka Józefa Piłsudskiego) wykonała Ajnuska Maki Sekine, która przyjechała do żorskiego muzeum z mężem Kenji. Od paru dni prowadzą zajęcia plastyczne dla dzieci, oprowadzają je po wystawie o Ajnach i opowiadając o ich kulturze. Autorem odlanego w brązie i składającego się z trzech elementów pomnika jest Marek Dronszczyk z Rydułtów.

Posąg odsłonili wczoraj Waldemar Socha, prezydent miasta, i Satoru Takahashi, chargés d`Affaires a.i. Ambasady Japonii. W uroczystości uczestniczyła siedmioosobowa delegacja gminy Biratori, która stanowi jedną z największych społeczności ajnuskich na Hokkaido. Przyjechał prof. Alfred Majewicz, który odnalazł w Zakopanem wałki Bronisława. Wchodził też w skład ekipy naukowców, którzy odczytali je w Japonii przy technicznym zaangażowaniu firmy Sony.

Wysłuchaliśmy interesujących wystąpień dyrektora Muzeum Kultury Ajnów w Biratori, Kenji Morioki, oraz dr. Lucjana Buchalika, dyrektora Muzeum w Żorach. Jego zastępczyni Katarzyna Podyma poinformowała i zaprezentowała Sybillę, muzealnego Oskara, którą otrzymała właśnie żorska placówka. Nagrodę przyznaną w kategorii Wydarzenie Etnograficzne za wystawę „Nasza Tożsamość. Pretekst do rozmowy” odebrała w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Rodzinę Piłsudskich reprezentowali Janusz Onyszkiewicz, mąż Joanny Jaraczewskiej, wnuczki Józefa Piłsudskiego, oraz prawnuczka marszałka Danuta Onyszkiewicz. Przed muzeum odczytano list z Kancelarii Prezydenta RP, która wspiera projekt. Wręczono również nagrodę Muzeona Teruo Matsumoto, japońskiemu dziennikarzowi i badaczowi, który od ponad 50. lat mieszka w Polsce. To wyróżnienie przyznaje swoim przyjaciołom żorskie muzeum.

Później była okazja zwiedzenia wystawy „Świat Ajnów. Od Bronisława Piłsudskiego do Shigeru Kayano”, a także ekspozycji stałych. Na wystawie stoi wypchany niedźwiadek. – Przywieźliśmy go z siedziby Tatrzańskiego Parku Narodowego. To ten sam, który kilka lat temu został zabity przez turystów, a sprawa była głośna. Niedźwiedzie w kulturze Ajnów pełniły szczególną rolę. Podczas największego ich święta religijnego, z ciała niedźwiadka uwalniano duszę boga – ta wracała w zaświaty – mówi Joanna Cyganek z żorskiego muzeum. Wieczorem w szkole muzycznej odbył się recital fortepianowy Miho Kurihary.

Pomnik stanął w ramach muzealnego projektu wystawienniczo-edukacyjnego „Bronisław i Józef Piłsudscy. Piórem i karabinem ku niepodległości”, wiążącego się z obchodami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i nawiązującego do przypadającego w przyszłym roku stulecia nawiązania polsko-japońskich stosunków dyplomatycznych.

Przypomnijmy, że przed muzeum znajdują się już posągi: Wacława Sieroszewskiego oraz kompozycja ze Stefanie Zweig, autorki bestsellerowej powieści „Nigdzie w Afryce”.

Galeria

Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt Image alt

Komentarze

Dodaj komentarz