Kiedy trzeba wybrać zaległy urlop

 

Na pytania Czytelników odpowiada Michał Podsiedlik, prawnik z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach.


Urlop zaległy trzeba wybrać najpóźniej do 30 września. Czy są jakieś odstępstwa od tej reguły? Czy szef może zmusić mnie do wykorzystania zaległego urlopu wcześniej? Czy mogę umówić się z pracodawcą, że 30 września podpiszemy wniosek urlopowy, w którym urlop zaległy będzie wykorzystany później (np. w grudniu)?
 
Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo – zgodnie z planem urlopów, który ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, a jeżeli takiego planu nie ustalono, to po porozumieniu z pracownikiem. Co istotne, niewykorzystanego urlopu należy udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego (z wyjątkiem części urlopu udzielanego na żądanie – do 4 dni). Należy w tym miejscu przytoczyć stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 30 sierpnia 2012 r. (GNP-110-4560-30-1/12/PE/RP) odnośnie najpóźniejszego terminu rozpoczęcia zaległego urlopu wypoczynkowego. Otóż przyjmuje się, żetermin ten jest zachowany, jeżeli pracownik rozpoczął urlop przed 30 września danego roku kalendarzowego.
.
Urlopu wypoczynkowego udziela się według zasad przyjętych u danego pracodawcy (najczęściej jest to pisemny wniosek pracownika zaakceptowany przez pracodawcę). Samo udzielenie urlopu wypoczynkowego, jak również ustalenie terminu jego wykorzystania wymaga porozumienia obu stron stosunku pracy. Co do zasady, nie ma możliwości jednostronnego udzielenia urlopu wypoczynkowego. Tylko w dwóch przypadkach pracownik ma obowiązek wykorzystać przysługujący mu urlop:
w okresie wypowiedzenia, urlop zaległy, którego pracodawca może udzielić pracownikowi nawet wtedy, gdy ten nie wyraża na to zgody (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2006 r., I PK 124/05).
Odwrotna sytuacja ma miejsce, gdy to pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu na wniosek pochodzący od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 20 sierpnia 2001 r., I PKN 590/00, OSNP 2003/14/336).
Reasumując, pracodawca ma pełne prawo wskazywać termin wykorzystania przez pracownika urlopu zaległego. Samowolne udanie się przez pracownika na urlop może być natomiast podstawą do jego ukarania przez pracodawcę (kary porządkowe, wypowiedzenie, a nawet rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika swoich podstawowych obowiązków).
Podstawa prawna:
art. 161, 163, 167¹ i 168 Kodeksu pracy.
 
Masz pytania do PIP? Pisz na adres redaktor@nowiny.rybnik.pl.

Komentarze

Dodaj komentarz