Trudnego tematu wypędzeń, wysiedleń i wywózek podjęli się gimnazjaliści z Zespołu Szkół nr 2 w Wodzisławiu. Od jednej z kobiet usłyszeli, że Bóg tak samo rozliczy każdego, nieważne, czy to Polak, czy Niemiec.
Wraz z młodzieżą z Niemiec i Czech uczniowie wspólnie realizowali projekt "Odra – Oder – Odra. Rzeka jako miejsce wspomnień o drugiej wojnie światowej". Mieli okazję porozmawiania z ostatnimi już świadkami tamtego czasu – Romami, Żydami, Niemcami, Czechami i Polakami. Mieli też okazję się przekonać, jak na wojnę patrzą ich rówieśnicy z innych krajów. Dzisiaj przyznają, że była to dla nich największa lekcja historii. – Pewna pani wypowiedziała słowa, które głęboko zapadły w naszej pamięci. Brzmiały one: "Bóg rozliczy każdego tak samo, nieważne czy to Polak czy Niemiec". Cytat ten daje dużo domyślenia i w pewnym sensie próbuje nakłonić ludzi, aby nie obwiniali za zbrodnie popełniane przez zwolenników Hitlera wszystkich Niemców – mówi o międzynarodowym projekcie Martyna z wodzisławskiego gimnazjum
Mówią świadkowie
Podobnie wypowiadają się inni uczniowie. - Dzięki historii mówionej mogłem przenieść się w czasy, o których nie wiedziałem za wiele. Opowieści te na pewno pozostaną we mnie i będę je przekazywał dalej, aby trwała pamięć o ludziach i miejscach – dodaje Dawid. Polsko-czesko-niemiecki projekt trwał od czerwca do listopada 2013 roku, zaś dwa tygodnie temu odbyło się jego podsumowanie w wodzisławskim muzeum. – Dlaczego wzięliśmy w nim udział? Jest kilka powodów: po pierwsze mieszkamy w powiecie nadgranicznym, przez który przepływa Odra, po drugie: projekt ten miał charakter edukacyjny w wielu wymiarach - historycznym, dziennikarskim, językowym, przy czym była to edukacja nieformalna poza szkolnymi ławami. Po trzecie: sam temat był fascynujący ze względu na możliwość rozmów ze świadkami, których jest już coraz mniej, a nasi uczniowie to już praktycznie ostatnie pokolenie, które ma możliwość rozmowy z nimi – argumentują koordynatorki projektu – Justyna Orszulak, nauczycielka języka polskiego i Joanna Mrozek, nauczycielka języka niemieckiego
Z biegiem Odry
Podążając z biegiem środkowoeuropejskiej rzeki Odry, uczniowie poznali bolesną historię wysiedleń, zmiany granic, a następnie odbudowy narodów. Pracując w grupach narodowych i międzynarodowych, mogli się przekonać, jak różne jest pojmowanie historii w poszczególnych krajach. W Kostrzynie nad Odrą rozmawiali z Polakami przesiedlonymi z Polesia i Ukrainy oraz Niemcem, który musiał opuścić Kostrzyn. W Ostrawie szukali źródeł Odry, mogli też porozmawiać z pamiętającą czasy wojny Czeszką, z przedstawicielami mniejszości niemieckiej w Hluczynie, z Żydami i Romem, którzy przeżyli obozy koncentracyjne.
W ośrodku Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego poznali historię antyhitlerowskiego Kręgu z Krzyżowej. We Wrocławiu gościli m.in. w Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań. W niemieckim Trebnitz pracowali w międzynarodowym gronie nad przygotowaniem wystawy podsumowującej projekt. Wystawę tę można oglądać w wodzisławskim Muzeum
Ostatni dzwonek
– Dzięki obecności Czechów i Niemców nasi uczniowie mogli spojrzeć na historię drugiej wojny światowej z różnych perspektyw. Uczyli się też akceptacji inności kulturowej poszczególnych krajów – podsumowuje Justyna Orszulak. W projekcie Odra – Oder – Odra młodym ludziom towarzyszył zespół filmowy z Tobiasem Lenelem, reżyserem oraz Eweliną Wanke, koordynatorką projektu filmowego i konsultantką do spraw historycznych. – Cieszę się z możliwości uczestnictwa naszych uczniów w projekcie. Mam świadomość, że był to ostatni dzwonek, bo świadków tamtych dni jest już coraz mniej. Liczę na to, że uczniowie nasi, patrząc w przeszłość i próbując ją zrozumieć w gronie swoich rówieśników z sąsiednich krajów, będą mieli lepsze fundamenty do budowania przyszłości – mówią koordynatorki projektu w wodzisławskim gimnazjum.
Efekty prac w postaci m.in. nagranych wywiadów można zobaczyć w polskiej, niemieckiej i czeskiej wersji językowej na stronie odraoderodra.eu.
Komentarze