Komu należy się dodatek wyrównawczy

 

Na pytania Czytelników odpowiada Michał Podsiedlik, prawnik z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach.


Mam pytanie odnośnie ochrony przedemerytalnej. Mam udokumentowane 21 lat pracy w szkodliwych warunkach przed 1999 r. i prawo do przejścia na emeryturę w wieku 60 lat. Urodziłem się 7 marca 1956 r., więc okres ochronny obowiązuje od marca 2012 r. W maju 2012 r. zakład pracy obciął mi 1/2 etatu, a więc znacznie obniżyły się moje zarobki. Czy mam prawo ubiegać się o dodatek wyrównawczy i odszkodowanie wstecz, jeżeli w maju 2012 r. nie byłem zorientowany i nie dochodziłem swoich praw?
 
Niestety, treść pytania nie pozwala na stwierdzenie, czy z pracownikiem w sposób zgodny
z przepisami prawa doszło do zmiany warunków jego zatrudnienia w maju 2012 r. Jeżeli nastąpiło to za porozumieniem stron, wówczas sytuacja taka była zgodna z prawem. Natomiast wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy i płacy najprawdopodobniej stanowiło naruszenie Kodeksu pracy. Warto podkreślić, że mimo tego wypowiedzenie takie jest skuteczne, gdy pracownik nie odwołał się do właściwego miejscowo sądu pracy. Naruszenie to polegałoby na tym, że pracownik w maju 2012 r. posiadł już ukończone 56 lat życia i jest m.in. ze względu na wiek (60 lat życia) uprawniony do emerytury pomostowej.
Nieświadomość pracownika w zakresie zmiany jego warunków pracy i płacy, co do zasady, nie jest podstawą do uchylenia się od skutków tych zmian. Byłoby to możliwe tylko w następstwie: wyłączenia świadomości lub swobody podjęcia decyzji, pozorności tej czynności, błędu, podstępu albo groźby. Trzeba pamiętać, że możliwość dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a uprawnienie do wykazania powyższych wad oświadczenia woli generalnie wygasa z upływem roku od chwili jej wykrycia (błąd) lub od chwili ustania stanu obawy (groźba).
Reasumując, najprawdopodobniej brak jest podstaw do ubiegania się przez pracownika do wypłacania mu dodatku wyrównawczego z tytułu zmniejszonego wynagrodzenie w związku
z obniżeniem wymiaru zatrudnienia do ½ etatu. Możliwość taka byłaby jedynie, gdyby do obowiązujących do maja 2012 r. zmian warunków pracy i płacy pracownika doszło w następstwie stosowanych wówczas zwolnień grupowych. W takiej sytuacji przepisy zezwalają na wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikom objętym tzw. ochroną przedemerytalną pod warunkiem, że wypłacany im będzie przez okres objęty ochroną dodatek wyrównawczy (jeżeli takie wypowiedzenie powoduje obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia).
Podstawa prawna:
art. 39, 40, 42, 43 i 291 Kodeksu pracy,
art. 82 – 87 Kodeksu cywilnego,
art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 z późniejszymi zmianami),
art. 1 i 5 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późniejszymi zmianami).

Masz pytanie do PIP? Pisz na adres redaktor@nowiny.rybnik.pl.

Komentarze

Dodaj komentarz