O śląskiej tradycji pamiętają także ci, którzy wyjeżdżają za granicę. Nieraz sami muszą piec piernik do moczki, bo próżno szukać go na antypodach, mak mielą w maszynce do mięsa, a zamiast karpia przyrządzają... latające ryby! Takie wspomnienia można znaleźć w Ślonskiej Laubie (internetowa grupa piszących po śląsku).
Zaś jak mówi Klaudia Roksela z popularnego portalu Gryfnie.com, nie ma świąt Bożego Narodzenia bez makówek. - Ni ma u mie w doma Godów bez makówek. I to niy, że ino tako jedna mało faska. U nos tego idzie tela, że chneda niy styknie misek, gorczków i inkszych – mówi żartobliwie.
Z kolei Jarosław Łyczko ze Spiżarni jak za Starej Polski w Gorzycach przypomina stary przepis na kapustę z zasmażką, której również nie powinno zabraknąć na wigilijnym stole. Zasmażkę robi się z surowego ziemniaka. - Jak świat światym, a Ślonsk Ślonskiym, najwiyncyj u nos robi sie kapusty ze zesmożkom. Bez to dzisiej wom powiym, jak nauczyła mie robić ta kapusta moja Oma (babcia). Najsomprzodź muszymy sie postarać o dobro kiszono kapusta. Musi być jak najbardzij bioło i musi fajnie woniać. Jak bydzie inakszo, to ani nie kupujcie, bo z takij bronotnej nic dobrego nie zrobiymy. Do przepisu mojij Omy muszymy mieć kapusta kiszono bez korzynio, może być co najwyżyj marekwia – opowiada Jarosław Łyczko.
Kapustę trzeba odcisnąć, pokroić, ugotować w garnku i odcedzić.
- Teroz bierymy sie za zesmożka, kiero se zrobiymy na surowym zimioku. Muszymy mieć trocha tłostego, najlepszy bydzie do tego wyndzony boczek abo słonina, jak kiery ni mo to trocha fetu abo masła – podaje przepis kucharz. Boczek skwarzymy (wytapiamy) i czekamy, aż ostygnie. Trzemy na tarce surowy ziemniak i dodajemy do boczku. Stawiamy na piec i mieszamy, aż zasmażka zgęstnieje. Zaś najlepiej ją robić wtedy, kiedy obok na piecu gotują się osobno ziemniaki, bo tę wodę z gotujących się kartofli dolewamy do zasmażki. - Dolywomy wrawej wody z uwarzonych zimioków. Jeszcze trocha miyszomy i jak momy to już gynste, to wlywomy do naszej uwarzonej kapusty – dodaje Jarosław Łyczko. Doprawiamy kapustę pieprzem i solą. Trzymamy na piecu i mieszając cały czas, aż kapusta połączy się z zasmażką.
| Makówki palce lizać |
| Przepis na makówki według Klaudii Roksela z portalu gryfnie.com 25 dag zemlonego maku, jedna sztrucla, liter mlyka, 2 łyżki miodu, 2 łyżki łomasty, mandle, rozinki, łorzechy abo kokos. Toż bierymy sie do roboty: Sztrucla pokroć na szlajski i wrazić jedna wele drugij w pojszczodku miski. Warzić mlyko tak długo, aż bydzie dźwigać sie na wiyrch, ale niy wykipi. Wsuć do mlyka zmlety mak i cołki czas miyszać, coby sie niy chycił. Dalij do tego wciepać masło i miód, i dalij miyszć. Mak musi zmiynknyć. Na sztrucla dać troszka łorzechów i rozinek i zaloć to tym uwarzonym mlykiym. Zaś ułożyć sztok ze sztrucli, posuć łorzechami i rozinkami i zaloć mlykiym. a tak to długo ukłodać aż bydzie koniec miski. - Trzeja pamiyntać jeszcze, że makówki muszom być dobrze namoczone (mi taki szmakujom). Jo jeszcze wrażuja łyżka i robia w pojszczodku miski dziura, coby mlyko wszyndy sie dostało i sztrucla sie dobrze namoczyła. Na wiyrch to wszysko trzeja posuć kokosym i udekorować mandlami abo łorzechami. |
Komentarze