Emeryci i renciści będą mogli złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia. Ta możliwość nie ma jednak nic wspólnego ani ze styczniowym wzrostem świadczeń wynikającym z obniżenia podatku, ani z marcową waloryzacją emerytur i rent. To efekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia tego roku.
– Nowe przepisy pomogą wszystkim tym osobom, które z powodu braku dokumentów płacowych nie mogą udowodnić wysokości zarobków. Nowelizacja wprowadza możliwość przyjęcia do obliczenia świadczenia minimalnego wynagrodzenia za każdy okres, za który nie można udokumentować, ile się wówczas zarabiało – informuje Beata Kopczyńska, rzeczniczka rybnickiego ZUS. Jak dodaje, przepis dotyczy zarówno osób, które już pobierają emerytury i renty, jak i tych, które dopiero zamierzają złożyć dokumenty o przyznanie świadczenia.
Były schody
Do tej pory każdy, kto chciał przejść w stan spoczynku, musiał udowodnić, ile zarabiał w poszczególnych latach. I tu często zaczynały się schody. Choć bowiem ludzie posiadali świadectwa pracy, jednak nieraz nie udało się im zdobyć dokumentów płacowych, gdyż ich zakłady już nie istniały, a dokumenty zaginęły bądź zostały zniszczone. Przed laty nie było przecież obowiązku trzymania dokumentacji płacowej. Stosowano wprawdzie metodę wpisów do legitymacji ubezpieczeniowych, jednak nie wszyscy tego pilnowali, a jeśli już, to nieraz nie umieszczali tam adnotacji o zarobkach.
Osoby przechodzące na emeryturę lub rentę szukały więc papierów po różnych archiwach. Komu nie udało się ich odnaleźć, temu ZUS przy obliczaniu świadczenia traktował nieudokumentowane lata jako zerowe, przyjmując, że dana osoba zarabiała zero złotych. Jeśli więc Nowak czy Kowalski nie potrafili udowodnić, jaką mieli wówczas pensję, tracili, dostając niższą rentę lub emeryturę. Było to krzywdzące, bo jeśli ktoś pracował na pełnym etacie i udowodnił to świadectwami pracy, to siłą rzeczy nie mógł przecież zarabiać mniej, niż wynosiła wtedy minimalna pensja krajowa.
Kryterium minimalne
– Teraz przy obliczaniu świadczenia ZUS nie będzie kierował się kryterium zerowego dochodu, ale będzie mógł stosować minimalną pensję z tych lat pracy, za które danej osobie brakuje dokumentów – mówi Beata Kopczyńska. Na podstawie nowych przepisów osoby, które już pobierają emerytury albo renty, a padły ofiarą zerowego kryterium, mogą wystąpić o ponowne przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego za określony okres. Nowelizacja dotyczy również świadczeń dla repatriantów oraz ustalania kapitału początkowego. W tym ostatnim przypadku mogą skorzystać osoby, które pracowały przed 1999 rokiem.
Wtedy bowiem składki nie wpływały na indywidualne konta, bo ich jeszcze nie było. Pracodawca odprowadzał składki w ramach tzw. wspólnego wora, czyli sumarycznie za wszystkich pracowników, a ZUS wyliczał każdemu tzw. kapitał początkowy na podstawie dokumentów płacowych. Osoby, których zakłady zostały zlikwidowane, a po ich dokumentacji płacowej nie ma żadnych śladów nawet w archiwach, dzięki nowym przepisom mogą zwiększyć swój kapitał początkowy, przez co ich przyszła emerytura może wzrosnąć. Z nowelizacji mogą również skorzystać ci, których nie skrzywdzono zerowymi dochodami. Jakim sposobem?
Jakie lata
Do wyliczenia emerytury lub renty można było wskazać zarobki za kolejne 10 lat z ostatnich 20 lat przed złożeniem wniosku. Wiele osób, wiedząc, że nie potrafią udowodnić zarobków z najkorzystniejszego dla siebie okresu, wybierało lata mniej korzystne. Teraz mogą wystąpić o uwzględnienie lepszego okresu, ale po spełnieniu paru warunków. – Najważniejsze jest udowodnienie, że w tym czasie byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę – mówi Beata Kopczyńska. Z urzędu (bez konieczności składania wniosku) ZUS przyjmie kryterium minimalnego wynagrodzenia tylko w przypadku osób, które o emeryturę występują po raz pierwszy. Osoby, które już pobierają świadczenia, muszą o to wystąpić.
Jeśli ktoś pracował w niepełnym wymiarze czasu (np. na pół, dwie trzecie czy jedną piątą etatu), wynagrodzenie minimalne będzie wyliczane proporcjonalne. ZUS uwzględni także przypadki, w których można wykazać zarobki tylko za np. osiem miesięcy, a nawet niepełne miesiące, dajmy na to 18 dni. Kwota minimalnego wynagrodzenia jest uwzględniana również za okresy, kiedy dana osoba była niezdolna do pracy, ale pobierała wynagrodzenie, zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy czy świadczenie rehabilitacyjne. (MS)
PS: Dane i diagramy, dzięki którym każdy może przeliczyć sobie emeryturę, przygotował ZUS.
Kwoty bazowe do obliczenia emerytury za lata 1995-2008:
od 1 grudnia 1995 r. – 717,16 zł (kwota bazowa została przeliczona i dotyczy również lat 60, 70, 80);
od 1 września 1996 r. – 855,35 zł;
od 1 marca 1997 r. – 985,32 zł;
od 1 września 1997 r. – 1043,24 zł;
od 1 marca 1998 r. – 1182,77 zł;
od 1 września 1998 r. – 1220,89 zł;
od 1 stycznia 1999 r. – 1220,89 zł;
od 1 czerwca 1999 r. – 1327,44 zł;
od 1 czerwca 2000 r. – 1540,20 zł,
od 1 czerwca 2001 r. – 1683,27 zł;
od 1 czerwca 2002 r. –1775,89 zł;
od 1 marca 2003 r. – 1862,62 zł;
od 1 marca 2004 r. – 1829,24 zł;
od 1 marca 2005 r. – 1903,03 zł;
od 1 marca 2006 r. – 1977,20 zł;
od 1 marca 2007 r. – 2059,92 zł;
od 1 marca 2008 r. – 2275,37 zł,
od 1 marca 2009 r. – 2578,26 zł.
Minimalne wynagrodzenie w latach 1956-2009
do 31 marca 1956 r. – 364 zł
od 1 kwietnia 1956 r. – 500 zł
od 1 lipca 1959 r. – 600 zł
od 1 sierpnia 1961 r. – 700 zł
od 1 kwietnia 1963 r. – 750 zł
od 1 sierpnia 1966 r. – 850 zł
od 1 grudnia 1970 r. – 1 000 zł
od 1 sierpnia 1974 r. – 1 200 zł
od 1 maja 1977 r. – 1 400 zł
od 1 maja 1978 r. – 1 600 zł
od 1 maja 1979 r. – 1 800 zł
od 1 stycznia 1980 r. – 2 000 zł
od 1 stycznia 1981 r. – 2 400 zł
od 1 stycznia 1982 r. – 3 300 zł
od 1 września 1982 r. – 5 400 zł
od 1 stycznia 1987 r. – 7 000 zł
od 1 stycznia 1988 r. – 9 000 zł
od 1 stycznia 1989 r. – 17 800 zł
od 1 lipca 1989 r. – 22 100 zł
od 1 października 1989 r. – 38 000 zł
od 1 stycznia 1990 r. – 120 000 zł
od 1 września 1990 r. – 368 000 zł
od 1 października 1990 r. – 440 000 zł
od 1 stycznia 1991 r. – 550 000 zł
od 1 kwietnia 1991 r. – 605 000 zł
od 1 lipca 1991 r. – 632 000 zł
od 1 października 1991 r. – 652 000 zł
od 1 grudnia 1991 r. – 700 000 zł
od 1 stycznia 1992 r. – 875 000 zł
od 1 maja 1992 r. – 1 000 000 zł
od 1 sierpnia 1992 r. – 1 200 000 zł
od 1 września 1992 r. – 1 300 000 zł
od 1 października 1992 r. – 1 350 000 zł
od 1 stycznia 1993 r. – 1 500 000 zł
od 1 lipca 1993 r. – 1 650 000 zł
od 1 października 1993 r. – 1 750 000 zł
od 1 stycznia 1994 r. – 1 950 000 zł
od 1 kwietnia 1994 r. – 2 050 000 zł
od 1 lipca 1994 r. – 2 200 000 zł
od 1 października 1994 r. – 2 400 000 zł
od 1 stycznia 1995 r. – 260 zł
od 1 kwietnia 1995 r. – 280 zł
od 1 lipca 1995 r. – 295 zł
od 1 października 1995 r. – 305 zł
od 1 stycznia 1996 r. – 325 zł
od 1 kwietnia 1996 r. 350 zł
od 1 lipca 1996 r. – 370 zł
od 1 stycznia 1997 r. – 391 zł
od 1 lutego 1997 r. – 406 zł
od 1 lipca 1997 r. – 450 zł
od 1 lutego 1998 r. – 500 zł
od 1 stycznia 1999 r. – 650 zł
od 1 listopada 1999 r. – 670 zł
od 1 marca 2000 r. – 700 zł
od 1 stycznia 2001 r. – 760 zł
od 1 stycznia 2003 r. – 800 zł
od 1 stycznia 2004 r. – 824 zł
od 1 stycznia 2005 r. – 849 zł
od 1 stycznia 2006 r. – 899,10 zł
od 1 stycznia 2007 r. – 936 zł
od 1 stycznia 2008 r. – 1 126 zł
od 1 stycznia 2009 r. – 1 276 zł
Komentarze